آزمایش های خاص

آزمایش های خاص

آزمایش های خاص

آزمایش های ناشتا

الف – آزمایش های خاص  که انجام آنها الزاما نیاز به ناشتا بودن بیمار دارد:
ACTH,plasma
Alkaline Phosphatase,Serum
A1- Acid Glycoprotein
Amino Acidsm,Plasma
Ascorbic ,Serum or plasma
Calcitonhn,Serum or Plasma
Ceruloplasmin,Serum or Plasma

FBS
Folic Acid,Serum
LDL و HDL
Iron,Serum
Lactose Tilerance Test
(12ساعت ناشتایی) Leptin,Serum
Lipase,Serum
( ولی آب می تواند بنوشد ) PTH,Serum
Schilling Test
Transthyretin,Serum
(10 تا 14 ساعت ) Triglycerides,Serum or Plasma
Vitamin A,Serum or Plasma

موارد بالا از آزمایش های ناشتا بود که باید حتما ناشتا آزمایش را انجام داد در ادامه به آزمایش هایی می پردازیم که ترجیحا باید ناشتا باشید

برای آزمایش های ناشتا چقدر باید ناشتا باشیم؟

ناشتا بودن در آزمایش های ناشتا با زمان مشخص جهت انجام برخی آزمایش ها مانند آزمایش قند خون ناشتا، تری گلیسرید، کلسترول و غیره الزامی است. خوردن غذا می تواند منجر به تغییر در مقادیر آزمایش شود و در صورتی که پزشک بیمار را قبل از آزمایش، ملزم به ناشتا بودن کند، بیمار باید این مسئله را رعایت کند.

ناشتایی به معنای پرهیز از خوردن غذا و مواد حاوی انرژی به مدت 12-10 ساعت است که مطابق با این تعریف، نوشیدن آب اشکالی ندارد اما برخی آزمایش ها نیاز به ناشتایی بیشتر یا کمتر از 12 ساعت دارند، ضمن این که برای سنجش و پاسخ دقیق تر نمونه ها باید مواردی رعایت شود .

نمونه آزمایش های ناشتا بهتر است صبح اول وقت تهیه شود، مگر این که پزشک معالج دستور دیگری داده باشد.

شام قبل از ناشتایی باید سبک باشد

آزمایش با رعایت رژیم غذایی

پ – آزمایش با رعایت رژیم غذایی نوعی از آزمایش های خاص است که در انجام آزمایش با رعایت رژیم غذایی  باید موارد ذیل رعایت شوند :
Fat ,Semiquantitative,Stool: یک فرد بزرگسال باید تحت رژیم حاوی حدود 100 تا 150 گرم چربی 60g/mL در روز برای حدودیک هفته قبل و در طی انجام آزمایش با رعایت رژیم غذایی  باشد و از مصرف غذاهای پر فیبر برای چند روز قبل ا ز انجام آزمایش پرهیز نماید .پیش از جمع آوری نمونه نیز بیمار نباید از شیاف یا مواد روغنی استفاده کرده باشد .از یک هفته قبل بیمار نباید بیسموت ، روغن کرچک یا روغن معدنی مصرف کرده باشد .
Fecal Fat,Quantitative,72Hour Collection: رعایت رژیم حاوی چربی به میزان 150-100 گرم در روز از سه روز قبل و در طی 72 ساعت جمع آوری نمونه.

LDL,HDL: جهت حصول بهترین نتیجه ، بیمار باید به مدت سه هفته یک رژیم ثابت غذایی و وزن بدن ثابت داشته باشد و حداقل ده ساعت ناشتا باشد .
5-HIAA,Urine: برای حداقل 72-48 ساعت قبل از نمونه گیری و در طی جمع آوری نمونه ، بیمار باید از مصرف انبه ، موز، گریپ فروت ، گردو ، کیوی ، هندوانه ، خربز ه، آجیل ، آناناس ، بارهنگ ، گوجه سبز، و گوجه فرنگی منع شود.
Hydroxyproline,Total ,Urine: بیمار باید از مصرف غذاهای حاوی ژلاتین ( کلاژن پخته) و گوشت و داروهای حاوی آسپرین 24 ساعت قبل و در طی جمع آوری ادرار منع شود .
Metanephrines,Urine or plasma: بیمارن از مصرف تمامی غذاهای متیل گزانتین نظیر شکلات ، قهوه ، چای و نوشابه ها به مدت 24 ساعت منع شوند .
Newborn Screen For Phenylkwtonuria: نوزاد باید تغذیه مطلوب با شیر(پروتئین) به مدت 48 ساعت قبل از آزمایش با رعایت رژیم غذایی داشته باشد نمونه باید حتی المقدور زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان گرفته شود .
Phenylalanine,Blood:: نوزاد باید تغذیه مطلوب با شیر(پروتئین) به مدت 48 ساعت قبل از آزمایش داشته باشد نمونه باید حتی المقدور زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان گرفته شود . برای نوزادن LBW نمونه گیری در روزهای چهارم تا دهم پس از تولد پیشنهاد می شود.
Triglycerides,Serum or Plasma: بیمار باید ا زسه هفته قبل رژیم غذایی ثابت داشته باشد و از سه روز قبل از نمونه گیری الکل مصرف نکرده و حداقل از24 ساعت قبل نیز ورزش سنگین انجام نداده باشد.

 

آزمایش با رعایت زمان بندی

آزمایش ناشتا

 بیماران می توانند با هماهنگی پزشک و آزمایشگاه در ساعات ناشتایی داروهای خود را مصرف کنند. البته در شرایطی که داروها روی جواب آزمایش تاثیرگذار باشد، باید مصرف آنها تحت کنترل باشد. در برخی موارد، پزشک دستور به قطع مصرف دارو می دهد .

 از آنجا که بهترین آزمایش غربالگری بیماری قند (دیابت) آزمایش قند خون است، بهترین زمان برای سنجش دقیق آن، 8 ساعت پس از ناشتایی است. این ناشتایی باید در طول شب باشد و نه روز. تمام افراد بالای 40 سال باید این آزمایش را انجام دهند و در صورت نتیجه طبیعی، هر دو سال یکبار و پس از 50 سالگی هر سال آن را تکرار کنند. البته کسانی که سابقه بیماری دیابت در بستگان درجه اول خود دارند یا شاخص توده بدنی شان مساوی یا بالای 25 باشد، باید بدون توجه به سن این آزمایش را انجام دهند.

 

 

برای انجام آزمایش چربی خون شامل تری گلیسیرید، کلسترول تام خون، کلسترول خوب HDL و کلسترول بد خون LDL حداقل نیاز به 12 ساعت ناشتایی است. قانون کلی این که تمام افراد بالای 20 سال باید حداقل در یک نوبت تمام آزمایش های چربی خون را انجام دهند. در صورت طبیعی بودن نتیجه حداقل هر پنج سال یکبار آزمایش باید تکرار شود. در صورت غیر طبیعی بودن پاسخ آزمایش ها باید طبق دستور پزشک عمل شود .

انجام آزمایش اسید اوریک و اوره خون نیز حداقل نیاز به 8 ساعت ناشتایی دارد. نوعی آزمایش نیتروژن اوره خون BUN هم وجود دارد که برای انجام آن 4 تا 8 ساعت ناشتایی کافی است، ضمن این که بیمار باید دو سه روز پیش از انجام این آزمایش از مصرف غذاهای حاوی گوشت زیاد خودداری کند.

آزمایشی هم برای تعیین عیار پادتن ضدمیکروب هلیکو باکتر پیلوری که مولد ورم و زخم معده است وجود دارد که البته نیاز به آمادگی خاصی ندارد، اما بهتر است بیمار شب قبل غذای چرب مصرف نکرده باشد .

 

 

آموزش خون گیری

آزمایش هایی که انجام آنها به رعایت مواردی خاص نیاز دارد

ج-آزمایش های خاص که انجام آنها به رعایت مواردی خاص نیاز دارد:

Acid Phosphatase, Serum or Plasma: نمونه گیری بلافاصله پس ازمعاینه رکتال (RED) ، بافت برداری سوزنی پروستات و ماساژ پروستات نباید انجام گردد.

AST,ALT: فعالیت بدنی شدید سبب افزایش می گردد و باید اجتناب شود.

Albumin, Serum: بستن تورنیکه به مدت طولانی می تواند سبب افزایش آلبومین سرم به صورت تصنعی گردد.

Calcium,Ionized, Serum: بیمار باید برای مدت 30 دقیقه قبل از نمونه گیری دراز بکشد.

GSF,Urine: برای اندازه گیری گلوکز CSF نیاز به انجام آزمایش گلوکز پلاسما نیز هست و حالت مطلوب آن است که دو ساعت قبل ازانجام آزمایش بر روی CSF انجام گرد.د

Fat,Urine: ازآلودگی نمونه ها با روغن ها و لوبریکانت ها، صابون ها و پودر دست کش اجتناب شود.

Occult Blood,Stool: این مبحث در مجموعه راهنمای آماده سازی مراجعان آزمایشگاه شرح داده شده است .

Oxalate,Urine: بیمار باید ترجیحا در منزل بوده و مایعات و غذای معمولی مصرف کند.

PSA, Serum: بیمار نباید اخیرا معاینه رکتال (RED) و یا بافت برداری سوزنی پروستات شده باشد .انزال ممکن است سبب افزایش موقت و جزیی شود.

Renin Plasma Activity(RPA) :متغیر های قبل از آزمایش(pre-examination) که باید تحت نظارت باشند عبارتند از تعادل سدیم ، وضعیت قرارگیری بیمار ، داروهای ضد فشار خون و زمان نمونه گیری.

Semen Analysis: دو تا سه روز قبل از نمونه گیری نباید انزال رخ داده باشد (ولی نه بیشتر ا زهفت روز) .

Thyroglobin, Serum:آزمایش نباید خیلی زود پس از انجام بافت برداری سوزنی ، جراحی تیروئید یا درمان باید رادیواکتیو انجام شود.

پ – آزمایشهایی که انجام آنها نیازمند رعایت رژیم غذایی خاصی است :

Fat ,Semiquantitative,Stool: یک فرد بزرگسال باید تحت رژیم حاوی حدود 100 تا 150 گرم چربی 60g/mL  در روز برای حدودیک هفته قبل و در طی انجام آزمایش باشد و از مصرف غذاهای پر فیبر برای چند روز قبل ا ز انجام آزمایش پرهیز نماید .پیش از جمع آوری نمونه نیز بیمار نباید از شیاف یا مواد روغنی استفاده کرده باشد .از یک هفته قبل بیمار نباید بیسموت ، روغن کرچک یا  روغن معدنی مصرف کرده باشد .

Fecal Fat,Quantitative,72Hour Collection: رعایت رژیم حاوی چربی به میزان 150-100 گرم در روز از سه روز قبل و در طی 72 ساعت جمع آوری نمونه.

LDL,HDL: جهت حصول بهترین نتیجه ، بیمار باید به مدت سه هفته یک رژیم ثابت غذایی و وزن بدن ثابت داشته باشد و حداقل ده ساعت ناشتا باشد .

5-HIAA,Urine: برای حداقل 72-48 ساعت قبل از نمونه گیری و در طی جمع آوری نمونه ، بیمار باید از مصرف انبه ، موز، گریپ فروت ، گردو ، کیوی ، هندوانه ، خربز ه، آجیل ، آناناس ، بارهنگ ، گوجه سبز، و گوجه فرنگی منع شود.

Hydroxyproline,Total ,Urine: بیمار باید از مصرف غذاهای حاوی ژلاتین ( کلاژن پخته) و گوشت و داروهای حاوی آسپرین 24 ساعت قبل و در طی جمع آوری ادرار منع شود .

Metanephrines,Urine or plasma: بیمارن از مصرف تمامی غذاهای متیل گزانتین نظیر شکلات ، قهوه ، چای و نوشابه ها به مدت 24 ساعت منع شوند .

Newborn Screen For Phenylkwtonuria: نوزاد باید تغذیه مطلوب با شیر(پروتئین) به مدت 48 ساعت قبل از آزمایش داشته باشد نمونه باید حتی المقدور زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان گرفته شود .

Phenylalanine,Blood:: نوزاد باید تغذیه مطلوب با شیر(پروتئین) به مدت 48 ساعت قبل از آزمایش داشته باشد نمونه باید حتی المقدور زمان ترخیص نوزاد از بیمارستان گرفته شود . برای نوزادن LBW نمونه گیری در روزهای چهارم تا دهم پس از تولد پیشنهاد می شود.

Triglycerides,Serum or Plasma: بیمار باید ا زسه هفته قبل رژیم غذایی ثابت داشته باشد و از سه روز قبل از نمونه گیری الکل مصرف نکرده و حداقل از24 ساعت قبل نیز ورزش سنگین انجام نداده باشد.

ت- آزمایشهایی که انجام آنها نیازمند رعایت رژیم دارویی است :

Aldosterone.Serum or Urine: قبل از انجام آزمایش باید هیپوکالمی اصلاح گردد و در صورت استفاده از داروهای ضد فشار خون و دیورتیک ، حداقل از دو هفته قبل (ترجیحا چهار تا شش هفته قبل) از انجام آزمایش با نظر پزشک قطع گردند.

Aluminium ,Serun or Urine: بیمار نبایداز 24 ساعت قبل از آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم مانند آمفوژل یا سوکرالفیت  استفاده نماید .ACE, Serum:کاپتوپریل و انالاپریل باعث کاهش مقادیر سرمی ACE می گردند .

ADH, Serum: بیمار باید از مصرف موادی مانند نیکوتین ، الکل ، کافئین و دیورتیک ها که با ترشح ADH تداخل می نمایند خودداری نماید.

Bleeding Time:بیمار باید از مصرف آسپرین و داروهای مشابه در طی هفته قبل از انجام آزمایش منع گردد.

Catecholamines,Fractionation,Plasma: مصرف داروهایی مانند متیل دوپا و پروپرانولول که شبیه اپی نفرین و نوراپی نفرین هستند باید یک هفته قبل ا زانجام آزمایش قطع گردند .

Cortisol, Serum or Urine:بیمار باید ا زمصرف اسپیرونولاکتون یا کیناکرین اجتناب کرده و بدون استرس باشد.

Ferritin, Serum:هنگامی که بیمار تحت درمان با آهن است ، تعیین فریتین سرم چندان قابل اعتماد نخواهد بود .

GTT,Plasma: بسیاری از داروها مثل استروئیدها ، دیورتیک ها ، داروهای ضد تشنج ، داروهای سایکواکتیو، داروهای ضدسل و ضد التهاب تداخل ایجاد می کنند.

5-HIAA,Urine: برای حداقل 72-48 ساعت قبل از نمونه گیری و در طی جمع آوری نمونه،بیمار باید ازمصرف داروهای استامینوفن ،سالیسیلات ها ، فناستین،شربت سرفه حاوی گلیکولات گلیسیرین ،ناپروکسن ،متوکاربامول ، ایمی پرامین ،ایزونیازید، مهار کننده های منوآمین اکسیداز(MAOI) ، متنامین ، متیل دوپا، رزرپین و فنوتیازین منع شود .

Homovanillic Acid(HVA),Urine: بیمار باید حتی المقدور 48 ساعت پیش از جمع آوری نمونه آسپرین ، دی سولفیرام ، رزرپین و پیریدوکسین مصرف نکرده باشد .لودوپا هم باید تا دو هفته قبل مصرف نشده باشد .

Intrinsic Factor Blocking Antibody: بیمار از یک هفته قبل ازانجام آزمایش نباید ویتامین B12 تزریق کرده باشد .

Oxalate,Urine: از24 ساعت قبل از جمع آوری نمونه از مصرف ویتامین C اجتناب شود .

PH,Stool: روش های تشخیص با باریم و استفاده از مسهل تا یک هفته قبل نباید انجام شده باشند.

Platelet Aggregation:بیمار از هفت روز قبل ا زانجام آزمایش نباید آسپرین دریافت کرده باشد و باید از مصرف داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا سایر عوامل مهار کننده پلاکت هم اجتناب کند.

Protein C: مصرف ضد انعقاد خوراکی توسط بیمار سوال شود چرا که سطوح پروتئین C با مصرف وارفارین کاهش می یابد و تا زمانی که بیمار حداقل به مدت 10 روز مصرف وارفاین را متوقف نکرده نباید آزمایش انجام شود .

Protein S: سطوح پروتئین S با مصرف استروژن یا وارافارین و در طی حاملگی کاهش می یابد و تا زمانی که بیمار حداقل به مدت 10 روز مصرف وارافارین را متوقف نکرده نباید آزمایش انجام شود .

PT وPTT: هرچند که هپارین PTT را طولانی می کند ولی به مقادیر کمتر می تواند PT را هم طولانی کند هیرودین و آرگاتروبان PT و PTT را طولانی می کنند .بنابراین بهترین حالت این است که نمونه مربوط به آزمایش های انعقادی مستقیما از یک ورید  محیطی گرفته شود و از بازویی که هپارین ،هیرودین یا آرگاتروبان تزریق می شود ،خون گیری صورت نگیرد .

Protoporphyrin,Free Erythrocyte(FEP) : بیمار باید در 24 ساعت گذشته الکل مصرف نکرده باشد و حالت مطلوب این است که در یک هفته گذشته هیچ دارویی مصرف نکرده باشد.

Schilling Test: بیمار از سه روز قبل ار انجام آزمایش نباید ویتامین های گروه B را دریافت کرده باشد

Vasoactive Intestinal Peptide(VIP),Plasma: بیمار باید ا ز24 ساعت قبل آنتی اسید مصرف نکرده باشد و تمامی درمان ها باید از24تا48 ساعت قبل قطع شوند.

ث-آزمایش هایی که انجام آنها نیاز به رعایت زمان بندی خاص دارد:

aPTT:در بیماران تحت درمان با هپارین بهترین زمان نمونه گیری 30 دقیقه تا یک ساعت قبل ا زدوز بعدی هپارین است.

ACTH,Plasma: جهت اندازه گیری های متوالی لازم است نمونه گیری در روزهای مختلف در یک ساعت ثابت انجام شود همچنین نمونه هایی که برای اثبات وجود ریتم شبانه روزی طبیعی گرفته می شوند باید بین 6و10 صبح و بین 9 شب تا نیمه شب باشند .

AFP, Serum: جهت غربالگری نشانگان داون زمان مطلوب ،هفته 16 تا 18 حاملگی است .

Androstenedione, Serum:در زنان نمونه باید یک هفته قبل یابعد از دوره قاعدگی گرفته شود .

Estriol,unconjugated, Serum or Urine: جهت غربالگری نشانگان داون و نشانگان ادوارد، زمان مطلوب هفته 16 تا18 حاملگی است .

GTT,Plasma:بیمار باید فعالیت داشته باشد و از سه روز قبل دریافت غذای کافی با کربوهیدرات کافی ( حداقل150 گرم کربوهیدرات در روز) داشته و از 12 ساعت قبل ا زانجام آزمایش نیز ناشتا باشد .

Glycated Hemogolobin(HbA1C),Blood: در بیماران مبتلابه دیابت نوع اول آزمایش با فاصله سه ماه توصیه می شود .در مبتلایان به دیابت نوع دوم در هنگام تشخیص بیماری و هر 6 ماه یا هر گاه که نظارت خوب بر بیماری مورد نیاز باشد درخواست می شود .

Inhibin A, Serum:اندازه گیری فقط بعد از هفته 14 حاملگی انجام می شود .

Iron, Serum:به علت تاثیرات ریتم شبانه روزی آهن و اینکه سطح آهن سرم در عصر پایین تر است .نمونه باید در حالت ناشتا و صبح گرفته شود .

Lithium , Serum: نمونه را 12 ساعت پس از مصرف آخرین دوز دارو بگیرید.

Urobilinogen,2Hour Urine: از آنجایی که یک پیک واضح در طی روز در دفع آن وجود دارد ، بنابراین حالت مطلوب ، یک نمونه عصرگاهی خواهد بود .

چ-آزمایش های خاص که انجام آنها در ادرار حتما نیاز به جمع آوری ادرار24 ساعته دارد:
(برای تشخیص فئوکروموسیتوم جمع آوری شانه ادرار توصیه می شود) . Catecholamines
Cirtrate – Cortisol,Free – Schilling test
Delta(5)-Aminolevulinic Acid(ALA)
17-Hydroxycorticosteroids
5-HIAA
Hydroxyproline
17-Ketosteroids
LH – Zn – Transthyretin
Magnesium
Metanephrine / Protein Electrophoresis
Protein.Quantitative
ح- آزمایشهایی که انجام آنها در ادرار ترجیحا نیاز به جمع آوری ادرار 24 ساعته دارد:
 Calcium
Creatinin Clearance: (استفاده از دو کلیرانس متوالی دو ساعته هم قابل قبول است )
 Homovanillic Acid(جمع آوری های کمتر از 24 ساعت هم قابل قبول است )
Manganese(ادرار راندوم هم قابل قبول است )
 Microalbuminuria
(از نمونه ای که در مدت شب (12 ساعت ) جمع آوری شده و نیز نمونه راندوم برای تعیین نسبت به کراتی نین می توان استفاده کرد )
 Mucopolysaccharides
 Oxalate (غلظت اگزالات ادرار در ابتدای صبح هم ممکن است مشابه نمونه 24 ساعته باشد )
 نکته :برای اندازه گیری آمیلاز ادرار ، نمونه ادرار دو ساعته بدون اضافه کردن نگهدارنده ارجح است .

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار یا آنالیز ادراری (به انگلیسی: Urinalysis) هنوز یکی از ساده‌ترین روش‌های آزمایشگاهی در طب بالینی است. ادرار نمونه‌ای است که به فراوانی و به آسانی به دست می‌آید و متدولوژی برای آزمایش آن کاملاً ساده است. نتایج غیرطبیعی این آزمایش هرچند ممکن است ویژگی قابل توجهی نداشته باشد، اما از حساسیت خوبی در نشان دادن بیماری‌های پارانشیم کلیه و مجاری ادراری برخوردار هستند. یک رسوب غیرطبیعی ادراری هرگز نباید نادیده گرفته شود مگر اینکه یک توضیح یا توجیه قابل قبول برای آن یافت شده باشد. طیفی از بیماری‌های قابل درمان مانند؛ عفونت پارانشیمال کلیه به ویژه توبرکلوز، نفریت اینترسیشیال آلرژیک یا نفروپاتی آنالژزیک اگر بدون آزمایش ساده ادراری رها شوند می‌توانند به نارسایی مزمن کلیه منجر شوند. تظاهرات اولیه نئوپلاسم کلیوی قابل درمان ممکن است یک خون در ادرار هماچوری ساده باشد.

معمولاً آزمایش ادرار همزمان با کشت ادرار و نیز آزمایش آنتی بیوگرام (آزمایش حساسیت باکتری‌های رشد نموده به آنتی‌بیوتیک‌ها) انجام می‌شود.

علت انجام آزمایش ادرار

یک پزشک به دلایل زیر درخواست آزمایش ادرار می کند:

  • قبل از عمل
  • در دوران بارداری
  • به عنوان بخشی از معاینه معمول پزشکی
  • در طی بستری در بیمارستان برای بررسی بیماری کبد یا کلیه
  • برای بررسی دیابت

تفسیر آزمایش ادرار با کمک رنگ، بو، شفافیت، گلوکز و … بررسی می شود. آزمایش ادرار از آزمایش های رایج در تشخیص بیماری ها است. در آزمایش ادرار حدود 30 الی 60 سی‌سی از ادرار فرد گرفته می‌شود و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. بهترین نتیجه ها از این آزمایش معمولاً در ادرار صبح به دست می آید زیرا ادرار صبح دارای PH پایین و اسمولالیته بالا است. در تشخیص عفونت ها، تعیین قند و بررسی فشارخون نیز آزمایش ادرار مورد استفاده پزشکان قرار می گیرد. در اینجا به تفسیر آزمایش‌ ادرار می‌پردازیم:

تفسیر آزمایش ادرار را می توان با نمونه گیری ادرار و انجام بیش از 100 تست آزمایشگاهی انجام داد که جزئیات آن شامل رنگ، بو، وزن مخصوص، PH، گلوکز، کتون، پروتئین، کریستال، گلبول سفید و قرمز در خون، باکتری، کست ادراری، نیتریت و … هستند.

آزمایش های خاص

الف – مواردی كه می‌توان نمونه رادر یخچال (8-2°C) نگه­داری كرد:

Amylase, Urine      

C1 Esterase Inhibitor, Serum

Calcium, Serum

Catecholamines, Fractionation, Urine

Chloride, Serum or Plasma

Cortisol,Serum (تا هفت روز)

Creatine Kinase, Serum

CK-MB

Creatinine Clearance, Urine

Digoxin, Serum

Drugs of Abuse Testing, Urine

Erythrocyte Sedimentation Rate  (حداکثر ۱۲ ساعت)

Ferritin, Serum

HbA1C(تا هفت روز) 

TIBC & Iron(تا هفت روز)

Jo-1 Antibody

Leukocyte Esterase, Urine

Lithium, Serum

Magnesium,Serum or Urine

Metanephrines, Urine

Methadone, Serum or Urine

Methamphetamine, Qualitative, Urine

Morphine, Urine

Mycobacteria by DNA Probe

Mycobacterial Culture, Sputum

Myoglobin, Serum or Plasma

Opiates, Qualitative, Urine

Osmolality, Serum

Osmotic Fragility

 

آزمایش ناشتا

.ب – مواردی كه باید نمونه را در فریزرC°) ۲۰ ( – نگه­داری نمود:

α- Fetoprotein (AFP), Serum

B-Type Natriuretic Peptide (BNP)

CA19-9

Calcitonin,Serum

Ceruloplasmin, Serum or Plasma

Coagulation Assays, Plasma  (حداکثر دو هفته)

Cobalamin, Serum

C-Peptide, Serum

Dihydrotesterone, Serum

Glucagon, Plasma

Hemoglobin, Plasma

Hepatitis A, B, C, D, Serology

Insulin, Serum

Metanephrines, Plasma

Mucopolysaccharides, Urine

PTH, Serum

Prolactin, Serum

Renin Plasma Activity (RPA)

Testosterone, Serum or Plasma

Thyroglobulin, Serum

پ– عمده آزمایش­های انعقادی خصوصا PT و aPTT می‌بایست در عرض ۴ ساعت پس از جداشدن پلاسما انجام شوند.

در غیر این‌صورت می‌توان، پلاسما را در دمای Cº۲۰- تا دو هفته و یا Cº۷۰- تا شش ماه نگه­داری نمود. (بهتر است پلاسما از سلول‌های خونی در عرض یک ساعت جدا شود.

Antiplasmin

Antithrombin

Factor XIII

HMWK

Mixing Studies

Plasminogen and PAI-1

Prekallikrein

Protein C & Protein S

Thrombin Time

Von Willebrand Factor

ت- سایر موارد:

  • Acid Phosphatase, Serum or Plasma: به علت حساسیت آنزیم به حرارت و pH، حداكثر یك ساعت فرصت دارید تا آزمایش را انجام دهید.
  • aPTT: در صورت تاخیر در جدا كردن پلاسما و انجام آزمایش، تخریب سریع فاكتور هشت ممكن است به طور كاذب PTT را بالاتر از حد واقعی نشان دهد. هم­چنین در بیماران تحت درمان با هپارین، به دلیل آزاد شدن فاكتور چهار پلاكتی كه هپارین را خنثی می‌كند، ممكن است PTT به طور كاذب پایین‌تر از حد واقعی سنجیده شود. پلاسما را می‌توان پیش از آزمایش به‌مدت چهار ساعت در لوله در بسته در دمای اتاق یا °C4-2 نگه­داری نمود. در صورت عدم امکان آزمایش در زمان یادشده پلاسما به‌مدت دو هفته در فریزر°C 20- قابل نگه­داری است.
  • Activated protein C Resistance (APCR): در مورد كاوش بر اساس زمان تشكیل لخته و در صورتی كه آزمایش ظرف مدت چهار ساعت پس از خون­گیری انجام شود، می‌توان پلاسما را در حرارتC°۴ یا دمای اتاق نگه­داری نمود در غیر این‌صورت باید نمونه را منجمد نمود. در مورد كاوش بر اساس DNA، نمونه را در دمای اتاق یا C°۴ نگه­داری نمایید.
  • ADA, Body Fluids: نمونه را در دمای محیط سانتریفیوژ نموده و مایع رویی آن را تا زمان آنالیز در°C 20- نگه­داری نمایید.
  • ACTH: پلاسما در دمایC°۷۰- و در لوله‌‌‌‌‌های پلاستیكی منجمد شود. جهت نگه­داری طولانی مدت به نمونه، آپروتی‌نین به میزان ku/ml500 اضافه شود.
  • ALT: در نمونه خون كامل به‌مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت پایدار است اما بعد از آن به علت آزاد شدن آنزیم از گلبول‌های قرمز به تدریج افزایش پیدا می‌كند. ALT در سرم و در درجه حرارت یخچال تا سه هفته پایدار است ولی در صورت منجمد كردن كاهش قابل ملاحظه‌ای می‌یابد.
  • Aldolase: سرم را تا زمان انجام آزمایش در °C20- نگه­داری كنید. اضافه نمودن اسیدبوریك باعث ثبات آلدولاز می­گردد.
  • Alkaline Phosphatase: نمونه باید در یخچال نگه­داری شود. به هنگام ذخیره‌سازی، آلكالن فسفاتاز سرم به آهستگی افزایش می‌یابد، به­طوری كه افزایش ۱۰-۵ درصد در كمتر از چهار ساعت در حرارت C°۴ قابل انتظار است. به همین علت بهتر است آزمایش هر چه سریع­تر انجام گردد.
  • α۲–Macroglobulin: نمونه را می‌توان به‌مدت ۷۲ ساعت در°C4 ذخیره نمود و پس از این زمان باید در C°۲۰- ذخیره گردد و فقط یك­بار قبل از انجام آزمایش ذوب گردد.
  • Amylase, Serum: آمیلاز به‌مدت یك هفته در درجه حرارت ‍°۲۵ و حداقل شش ماه در درجه حرارتC °۴ پایدار باقی می‌ماند.
  • Anticardiolipin Antibody: از منجمد و ذوب كردن مكرر سرم اجتناب نمایید چرا كه پایداری آن را تغییر می‌دهد.
  • ADH: پلاسما را داخل لوله پلاستیكی ریخته و در درجه حرارتC °۲۰- منجمد نمایید و به آزمایشگاه مرجع ارسال كنید.
  • Anti-DNA: نمونه باید هر چه سریع­تر داخل یخچال قرار گیرد. نمونه را می‌توان به‌مدت ۷۲ ساعت در یخچال° ۴ و به‌مدت طولانی در‍°۲۰- یا سردتر نگه­داری نمود.
  • ANA: نمونه سرم را می‌توان در دمایC °۴ یا C°۲۰- به‌مدت ۷۲ ساعت بدون انجام انجماد و ذوب نگه­داری كرد. هم­چنین می‌توان نمونه را درC °۷۰- به‌مدت طولانی‌تر نگه­داری كرد.
  • Antiphospholipid Antibody: سرم را در صورت قرار دادن روی یخ می‌توان به‌مدت چهار ساعت نگه­داری كرد در غیر این‌صورت باید منجمد گردد.
  • AST: نمونه به‌مدت سه روز در درجه حرارت°C 25، سه هفته درC °۴ و به‌مدت طولانی‌تر در فریزر قابل نگه­داری است.
  • β۲-Microglobulin,Urine: در صورت كاهش pH ادرار به كم­تر از ۵/۵ ناپایدار می‌گردد.
  • Bilirubin, Serum: نمونه باید دور از نور نگه­داری گردد.
  • Calcium, Ionized, Serum: نمونه را در شـرایط بی‌هوازی می‌توان به‌مدت ۴۸ ساعت در
    C °۴ و ۲ ساعت در دمای اتاق نگه­داری نمود.
  • CEA: نمونه سرم به‌مدت ۲۴ ساعت در یخچال و در صورت نگه­داری به ­‌مدت طولانی‌‌تـر در
    C °۲۰- قابل نگه­داری است.
  • Cobalamin, Serum: نمونه باید دور از نور نگه­داری گردد.
  • HCG–β: سرم به‌مدت ۲۴ ساعت در دمای اتاق، چهار روز درC °۴ و به‌مدت طولانی‌تر در
    C °۲۰- پایدار باقی می‌ماند.
  • Complement Components: اجزا كمپلمان نسبت به حرارت حساس هستند و نمونه باید به‌مدت ۳۰-۱۵ دقیقه در حرارت اتاق و سپس به‌مدت ۶۰-۳۰ دقیقه درC °۴ نگه­داری گردد. برای نگه­داری طولانی مدت نیز باید در حرارتC °۷۰- قرار داده شود.
  • CBC: نمونه‌‌‌‌‌ها حداكثر ظرف مدت چهار ساعت پس از نمونه­گیری و نگه­داری در دمای اتاق باید مورد آزمایش قرار گیرند. در صورتی كه در دمایC °۴ نگه­داری گردند حداكثر به‌مدت ۲۴ ساعت انجام آزمایش امكان‌پذیر است. گستره خونی می‌بایست بلافاصله پس از خون­گیری تهیه شود.
  • CRP: سرم باید تازه بوده یا حداكثر ۷۲ ساعت درC °۴ نگه­داری شده باشد. نمونه درC °۲۰- به‌مدت شش ماه پایدار خواهد بود.
  • Cryoglobulin: خون را به‌مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در دمایC °۳۷ نگه­دارید تا لخته تشكیل شود. جدا كردن لخته باید در دمایC °۳۷ صورت گیرد و در صورت امكان انجام سانتریفیوژ نیز در دمایC °۳۷ باشد. نمونه را در یخچال قرار نداده و منجمد نكنید.
  • D-Dimer و FDP: پلاسما در دمای اتاق تا هشت ساعت و روی یخ تا ۲۴ ساعت قابل
    نگه­داری است. در غیر این‌صورت منجمد شود. در صورت استفاده از سرم برای انجام آزمایش FDP می‌توان آن را تا یك هفته در یخچال نگه­داری كرد.
  • DHEA و DHEA-S: سرم یا پلاسما به‌مدت ۲۴ساعت درC °۴ قابل نگه­داری است و بیش­تر از این زمان باید منجمد شود.
  • Estradiol, Serum: نمونه سرم در یخچال تا ۲۴ ساعت و درC °۲۰- تا دو ماه پایدار خواهد بود.
  • Estriol, Unconjugated: نمونه در یخچال تا ۲۴ ساعت و درC °۲۰- به‌مدت طولانی پایدار خواهد بود.
  • Fibrinogen: پلاسما در دمای اتاق تا دو ساعت و درC °۸-۲ تا چهار ساعت قابل نگه­داری است. در غیر این‌صورت به شكل منجمد نگه­داری شود.
  • Folic Acid: در صورت نگه­داری سرم در دمای اتاق و در معرض نور حدود ۱۹- ۱۲% فولات از بین می‌رود. سرم در دمایC°۴ برای ۲۴ ساعت پایدار است در غیر این‌صورت منجمد نمایید و نمونه دور از نور نگه­داری شود.
  • FSH: سرم درC °۲۵-۴ به‌مدت چهار ساعت، درC °۲۰- به‌مدت دو هفته و درC °۷۰- به‌مدت سه ماه پایدار خواهد بود. در ادرار نیز به‌مدت سه ماه درC °۲۰- پایدار می‌ماند. از چرخه‌‌‌‌‌های انجماد/ ذوب مكرر اجتناب شود.
  • GGT,Serum: نمونه به‌مدت یك ماه درC °۴ و یكسال در C °۲۰- پایدار خواهد بود.
  • Gastrin: سرم به‌مدت چهار ساعت درC °۴ و یك ماه در C°۲۰- پایدار خواهد بود. سرم‌هایی كه ۴۸ ساعت در دمایC°۴ بوده‌اند تا ۵۰% كاهش فعالیت را نشان می‌دهند.
  • G6PD: با استفاده از ضدانعقادهای مناسب، آنزیم گلبول‌های قرمز درC °۴ حداقل شش روز و درC °۲۵ حداقل ۲۴ ساعت پایدار خواهد بود.
  • GTT, 2hpp, BS, FBS: گلوكز در خون تام در هر ساعتmg/dl 10-5 كاهش می‌یابد مگر این­که در لوله با درب خاکستری (حاوی فلوراید) نگه­داری شده باشد. در صورتی که لازم است سرم به‌مدت بیش­تر از ۳۰ دقیقه در مجاورت سلول‌ها باشد باید یك ماده نگه­دارنده مانند فلورید سدیم كه از گلیكولیز جلوگیری می‌كند به نمونه اضافه شود. گلوكز سرم یا پلاسما تا ۴۸ ساعت در یخچال پایدار است ولی نگه­داری نمونه به‌مدت طولانی‌تر حتی درC °۲۰- سبب كاهش واضح و پیشرونده میزان گلوكز خواهد شد.
  • GH: نمونه سرم چهار ساعت در دمای اتاق و یك سال در C °۲۰- پایدار خواهد بود.
  • Hematocrit: در صورتی كه بیشتر از چهار ساعت تاخیر در انجام آزمایش باشد نمونه در یخچال نگه­داری شود. روش دستی باید در عرض شش ساعت پس از جمع­آوری خون انجام شود. اگر خون در حرارت اتاق نگه­داری شود تورم گلبول‌های قرمز در عرض ۲۴-۶ ساعت سبب بالا رفتن كاذب هماتوكریت و MCV خواهد شد.
  • HBeAg: سرم باید در عرض سه ساعت از لخته جدا شده و در یخچال و یا به‌صورت منجمد نگه­داری شود چرا كه HBeAg به گرما حساس است.
  • Hepatitis B DNA Detection: سرم باید درC °۲۰- و بافت‌ها درC °۷۰- منجمد بمانند.
  • Hepatitis C RNA Detection: سرم باید درC °۲۰- و بافت‌ها درC °۷۰- منجمد بمانند.
  • HDL: بهترین حالت، اندازه‌گیری بلافاصله پس از نمونه‌گیری است. نمونه سرم یا پلاسما به‌مدت ۷-۱ روز درC°۴ یا هفته‌‌‌‌‌ها به‌صورت منجمد نگه­داری شود.
  • HLA-Typing: جهت آزمایش سرولوژی نمونه در دمای اتاق نگه­داری شود. جهت آزمایش‌های مبتنی بر DNA، نمونه در یخچال نگه­داری گردد.
  • Homocysteine, Plasma: در صورتی كه جدا كردن سلول‌ها از پلاسما یا سرم به تاخیر بیافتد، Homocysteine پلاسما به علت رهایی از گلبول‌های قرمز افزایش می‌یابد. نگه­داری نمونه در دمای اتاق به‌مدت یك ساعت، حدود ۱۰% Homocysteine پلاسما را افزایش می‌دهد و در صورتی كه نمونه روی یخ قرار داده شود این روند آهسته می‌شود.
  • HVA, Urine: حجم ادرار ۲۴ ساعته را اندازه‌گیری نموده، حدود ml100 از نمونه را با PH بین دو تا چهار برداشته و در یخچال قرار دهید. نمونه تا هفت روز درC °۴ پایدار خواهد بود.
  • ۱۷-Hydroxycorticosteroids, Urine: در طی زمان جمع­آوری نمونه در یخچال نگه­داری شود. پس از جمع­آوری نیز در یخچال قرار داده یا منجمدکنید. در صورتی که نمونه اسیدی (با اضافه کردن ۱۵ میلی­لیتر اسیداستیک گلاسیال) و در یخچال قرار داده شود تا ۴۵ روز پایدار خواهد ماند.
  • ۵-HIAA, Urine: در صورتی که نمونه اسیدی شود تا ۱۴ روز در یخچال پایدار خواهد بود. اسیدی شدن با اسید هیدروکلریک یا اسید بوریک انجام می‌شود. بهتر است از اسید استیک به علت این که بازیافت ۵-HIAA را پایین می‌آورد استفاده نشود.
  • ۱۷-Hydroxyprogesterone: سرم یا پلاسما برای چهار روز درC °۴ و برای یک ماه درC °۲۰- پایدار خواهد بود.
  • Immunoglobulins, Serum: اگر شک بالینی به کرایوگلوبولینمی یا وجود ماکروگلوبولین‌ها وجود دارد نمونه باید درC °۳۷ قرار داده شود. این گونه نمونه‌‌‌‌‌ها تا پیش از جدا کردن سرم از لخته نمی‌بایست در یخچال گذاشته شوند. نمونه‌‌‌‌‌های سرم ممکن است تا پنـج روز در دمای C°۸-۲ قابل نگه­داری باشند. در صورت نگه­داری طولانی‌تر نمونه‌ها باید در دمایC °۲۰- منجمد شوند.
  • LDH, Serum: سرم در دمای اتاق به‌مدت دو تا سه روز پایدار است. منجمد کردن نمونه ممنوع است.
  • Leukocyte Alkaline Phosphatase (LAP): لام­ها را باید با متانول فرمالین سرد ۱۰% یا استون بافرسیترات، ثابت، و سپس در هوا خشک کرده و در عرض هشت ساعت (ترجیحا ۳۰ دقیقه) بعد از گرفتن خون منجمد شوند. می‌توان بعد از ثابت کردن، گستره‌ها را تا هشت هفته قبل از رنگ­آمیزی نگه­داری کرد. در بعضی موارد ممکن است فعالیت آنزیمی‌تا یک سال در دمای ºC20- پایدار بماند.
  • Lipase: در سرم تا هشت روز در ºC25 (دمای اتاق) و دو هفته درºC4 پایدار است.
  • LH: در سرم در دمای ºC25-4 تا دو هفته پایدار خواهد بود.
  • Microalbuminuria: در یخچال قرار دادن و منجمد کردن معمولا قابل قبول است ولی قبل از انجام آزمایش باید به دمای اتاق رسانده شود.
  • Myoglobin, Qualitative, Urine: اگر PH ادرار به ۵/۹-۸ رسانده شود به‌مدت ۱۲روز پایدار خواهد بود.
  • Neisseria Gonorrhea Culture: نمونه‌‌‌‌‌ها نباید در یخچال قرارداده شوند یا در معرض محیط سرد قرار گیرند.
  • Newborn Screening For Phenylketonuria or Galactosemia: از قرار دادن کارت‌های خونی درجریان هوای آلوده به دود و گرد و غبار و هم­چنین از گذاشتن آن‌ها در معرض حرارت و تابش مستقیم خورشید جدا خودداری نمایید. کارت‌های خونی را می‌توان به‌مدت یک هفته در پاکت‌های مقاوم به رطوبت نگه­داری کرد. لکه‌‌‌‌‌های خون در پاکت‌های پلاستکی زیپ­دار حاوی سیلیکاژل در دمای ºC8-4 یخچال تا دو ماه و در حالت انجماد (ºC20-) به‌مدت طولانی پایدار خواهد ماند.
  • Occult Blood,Stool: تاخیر در آزمایش می‌تواند تاثیر منفی بر نتایج آزمایش گایاک داشته باشد.
  • Platelet Aggregation: نمونه را در دمای اتاق نگه­داشته و آزمایش را بلافاصله یا در عرض دو ساعت انجام دهید. نمونه را در یخچال قرار نداده و یا منجمد نکنید.
  • PNH Test by Flow Cytometry: برای حاصل شدن نتایج مطلوب، آنالیز باید در عرض ۲۴ ساعت پس از گرفتن نمونه انجام شود. آزمایش ممکن است بر روی نمونه‌‌‌‌‌های ۴۸ تا ۷۲ ساعت قبل هم قابل انجام باشد. نمونه را در دمای اتاق نگه­داری کنید. در یخچال قرار دادن نمونه ممکن است موجب از دست رفتن آنتی­ژن سطحی سلول شود.
  • Progesterone: سرم در دمای C °۴ به‌مدت ۴ روز و در C °۲۰- به‌مدت سه ماه پایدار است.
  • PSA: سرم در یخچال تا ۴۸-۲۴ ساعت پایدار است. برای نگه­داری بیشتر از این زمان درºC20- نگه­داری شود.
  • PT: پلاسما یا نمونه سانتریفیوژ نشده در لوله دربسته، در دمای اتاق یا دمایC °۴-۲ تا ۲۴ ساعت قابل نگه­داری است، در غیر این‌صورت به شكل منجمد نگه­داری شود.
  • Red Blood Cell Indices: در صورتی كه نمونه بیشتر از ده ساعت در دمای اتاق یا بیشتر از ۱۸ ساعت درC °۴ نگه­داری شده باشد نمی‌توان از آن استفاده كرد. نمونه نباید منجمد شود.
  • Reticulocyte: خون حاوی EDTA در دمای اتاق تا شش ساعت و در دمایC °۴ تا ۷۲ ساعت قابل نگه­داری است.
  • Synovial Fluid Analysis: در اکثر موارد به فاصله کوتاهی پس از دریافت نمونه، آزمایش‌ها باید آغاز گردند. در عرض شش ساعت پس از دریافت نمونه، حدود ۴۰% کاهش در شمارش گلبول سفید محتمل خواهد بود. کریستال‌های کلسیم پیروفسفات در عرض چند روز کاهش می‌یابند، در حالی‌که تعداد، اندازه و birefringence کریستال‌های منوسدیم اورات (MSU) در روزهای اول ثابت مانده و پس از چند هفته افت می‌کند.
  • Tartarate Resistant Acid Phosphatase (TRAP): در صورتی که لام­های شیشه‌ای بلافاصله پس از تهیه ثابت شده باشند حداقل تا یک هفته قابل نگه­داری هستند.
  • TSH: در سرم تا چهار روز درC °۴ پایدار خواهد بود.
  • Thyroid Peroxidase Antobody (TPO): در سرم تا ۷۲ ساعت درC °۴ پایدار خواهد بود.
  • Thyroxin, Free, Serum: سرم تا دو هفته درC °‌۴ پایدار خواهد بود.
  • Thyroxin, Serum: سرم تا یک هفته درC °۲۵ پایدار خواهد بود.
  • (T3), SerumTriidothyronine: سرم را در عرض ۴۸ ساعت جدا نمایید. سرم درC °۲۵ تا یک هفته و درC °۲۰- حداقل تا یک ماه پایدار خواهد ماند.
  • Troponins: در سرم درC °۴ تا چهار روز پایدار خواهد بود.
  • Blood Urea Nitrogen (BUN): در سرم یا پلاسما یک روز در دمای اتاق، سه روز در
    C °۸-۴ و سه ماه درC °۲۰- پایدار است.
  • Urinalysis: در صورتی که بلافاصله برروی نمونه آزمایش نمی‌شود، باید در یخچال گذاشته شود. نگه­داری در یخچال از المان­های تشکیل شده در ادرار محافظت می‌کند ولی ممکن است کریستال‌هایی رسوب کنند که به‌صورت واقعی وجود ندارند. بهترین حالت آزمایش بر روی نمونه تازه و گرم است.
  • Uric Acid, Serum: اورات در سرم برای سه روز در دمای اتاق، ۷-۳ روز در دمایC °۴ و ۱۲-۶ ماه درC °۲۰- پایدار خواهد ماند.
  • Uric Acid, Urine: نمونه را در یخچال قرار ندهید. تا حدود سه روز در دمای اتاق پایدار خواهد بود.
  • VMA: پس از اسیدی کردن نمونه جمع‌آوری شده، تا دو هفته در یخچال پایدار خواهد بود.
  • Vitamin D: سه روز درC °۲۵-۴ پایدار است. سرم تا ماه‌‌‌‌‌ها درC °۲۰- پایدار بوده و نسبتا به چرخه‌‌‌‌‌های انجماد / ذوب مقاوم است.
آزمایش
ثبت نام دوره های آزمایشگاه کالج دی میک

 

4– نحوه جمع آوری نمونه با در نظر گرفتن محل آناتوکیک نمونه گیری ، نوع نمونه، سن و غیره:

دستورالعمل نمونه گیری آزمایش های انعقادی شامل :

Activated PTT,Activted Protein C Resistance (APCR),Antiplasmin,Antithrombin,D-Dimers   ,FDP ,FactorXLLL,Fibrinogen,Heparin Neutralization,HMWK,Mixing Studies,P lasminogen,PAI-1,Prekallikrein , Protein C, Protein S,PT,ReptilaseTime,Thrombin Time,von Willebrand Factor

به شرح زیر است :

روش نمونه گیری به صورت خون گیری وریدی معمولی است و اگرآزمایشهای متعددی درخواست شده باشند ، ابتدا لوله با درب آبی و سپس لوله با درب قرمز و نهایتا لوله های با درب سبز (هپارین ) ، درب  بنفش(EDTA) و درب خاکستری(  اگزالات /فلوراید) پر می شوند .بلافاصله پس از خون گیری لوله را باید به آرامی و حداقل چهار مرتبه سروته نمود .لوله ها باید به اندازه مناسب و تعیین شده پر و بلافاصله به آزمایشگاه ارسال شوند .

Acid Fast,Stain:بیمار ابتدا دهان خود را با آب شسته و سرفه های عمیق انجام دهد .خلط صبحگاهی که با تحریک سرم نمکی فیزیولوژیک و از طریق بخور تهیه می گردد برای آزمایش مناسب تر است .از آسپیره معده ،برونکیال یا نای نیز می توان به عنوان نمونه استفاده نمود .بهتر است نمونه خلط در سه ظرف جداگانه و در سه روز متوالی (صبح ها) جمع آوری گردد.این مبحث، در مجموعه راهنمای آماده سازی بیماران به طور کامل جمع آوری خلط  بیان شده است .

ACTH,Plasm:نمونه هایی که برای اثبات وجود ریتم شبانه روزی گرفته می شوند باید بین 6و10 صبح و بین 9 شب تا نیمه شب باشند .سطوح همزمان کورتیزول هم ممکن است کمک کننده باشد .

Amino Acids,Plasma:به دلیل اینکه میزان اسیدهای آمینه پس از یک وعده غذایی پرپروتئین بالا می رود ،نمونه های ناشتا ارجح هستند ،البته در مواقع غربالگری آمینواسیدمی نمونه هایی که بلافاصله پس از صرف غذا گرفته می شوند ارجحیت دارند . زیرا افزایش اسیدهای آمینه در این هنگام در حد بالایی است .

 Bilirubin,Serum:نمونه را در اطفال می توان از پاشنه پا گرفت .اگر نمونه با روش خون گیری  مویرگی  (cspillary puncture) گرفت      می شود باید ازچلاندن (squeeze) بیش از حد اجتناب شود چرا که موجب همولیز و رقیق شدن با مایعات بافتی می شود.

Brucellosis,Culture: در صورت امکان نمونه گیری پیش از شروع درمان آنتی میکروبیال صورت گیرد .

Calcium,Ionized,Serum: بهتر است نمونه در شرایط بی هوازی جمع آوری گردد و از تورنیکه استفاده نشود .

Catecholamines,Fractionation,Plasma: بیمار باید ناشتا بوده و حداقل به مدت چهار ساعت سیگار نکشد و به مدت 30 دقیقه قبل ازگرفتن نمونه روی تخت دراز بکشد.

 Clonidin  Suppression Test(برای کاتکول آمین های پلاسما) : شب قبل از آزمایش  بیمار ناشتا می ماند و در صبح روز آزمایش در حالی که حالت دراز کش دارد یک نمونه پایه جهت اندازه گیری میزان کاتکول آمین پلاسما گرفته می شود و پس ا زآن 4/3µg/kg   کلونیدین خوراکی به بیمارداده و پس از سه ساعت نمونه مجدد گرفته می شود .در طول این مدت بیمار به آرامی روی تخت دراز می کشد.

Cold Hemolysin Test: دو لوله لخته 7 میلی متری را تا 37  درجه سانتی گراد گرم نموده و دیگری را تا 4 درجه سانتی گراد سرد کرده و از یک بیمار دو نمونه تهیه نمایید .برای کنترل منفی نیز دو نمونه مشابه از یک فرد سالم تهیه کنید.

Cortisol,Free,Urine:هنگام ارزیابی کامل بودن جمع آوری ادرار باید کمتر از 10% اختلاف در غلظت های کراتی نین هر نمونه 24 ساعته وجود داشته باشد اختلاف بیشتر از 10 % بیانگر جمع آوری ناقص است .

Cortisol,Serum or Plasma:

  • کورتیزول منفرد نیمه شب و هنگام خواب : در این پروتکل که برای بیماران بستری در بیمارستان استفاده می شود بیمار در ساعت 11 شب خوابیده و یک ساعت بعد به آرامی بیدار می شود تا خون گیری صورت گیرد
  • آزمایش سرکوب دگزامتازون در طی شب: به بیمار 1 میلی گرم دگزامتازون خوراکی در ساعت 11 شب داده می شود و نمونه خون در 8 صبح فردای آن روز گرفته می شود .
  • آزمایش سرکوب دگزامتازون با دوز کم: نمونه ادرار24 ساعته در چهار روز متوالی جمع آوری می شود .از 8 صبح روز دوم به بیمار 5/0 %میلی گرم دگزامتازون خوراکی هر 6 ساعت داده می شود (در مجموع 8 دوز) .نمونه های خون در 8 صبح و 8 شب روز اول و مجددا 8 صبح روز پنجم برای اندازه گیری کورتیزول گرفته می شوند . هرنمونه ادرارهم برای کورتیزول و هم کراتی نین اندازه گیری می شود .
  • آزمایش سرکوب دگزامتازون با دوز بالا : نمونه ادرار 24 ساعته در چهار روز متوالی جمع آوری می شود . ا ز8 صبح روز دوم به بیماردو میلی گرم دگزامتازون خوراکی هر 6 ساعت داده می شود (در مجموع 8 دوز) نمونه های خون در 8 صبح و 8 شب روز اول و مجددا 8 صبح روز پنجم برای اندازه گیری کورتیزول گرفته می شوند .هر نمونه ادرار هم برای کورتیزول و هم کراتی نین اندازه گیری می شود .

Creatinine Clearance ,Urine: به بیمار آموزش دهید تا ادرار خود را ساعت 8 صبح تخلیه کرده و دور بریزد .سپس تمامی ادرار از جمله نمونه آخر که 8 صبح فردای آن روز می شود را داخل ظرف تخلیه کند .در طی دوره جمع آوری ، نمونه درون یخچال قرار داده شود .

Cryofibrinogen,Plasma:بلافاصله پس ازنمونه گیری ، نمونه ها را داخل آب گرم قرار دهید.

 :Cryoglobulin ,serum بلافاصله پس ازنمونه گیری ، نمونه ها را داخل آب گرم قرار دهید.

Digoxin Serum:نمونه خون باید حداقل شش ساعت پس از تجویز آخرین دوز گرفته شود .معمولا 5 روز پس از شروع درمان ، دارو به وضعیت ثابت (steady state) می رسد پس از این زمان بهترین ارزیابی وضعیت ثابت انجام نمونه گیری درست قبل از دوز بعدی دارو است .

Estriol,Unconjugated,Serum or Plasma: از آنجا که استریول دارای ریتم شبانه روزی است ، نمونه گیری متعدد باید در یک ساعت ثابت از شبانه روز انجام شوند.

Gastrin,Serum و پروتکل Secretin Challenge Test:به دنبال تزریق سکرتین پورسین (porcine) به میزان 2units /kg  نمونه ها بعد از 2،5،10،15،20،30،دقیقه گرفته می شوند .

FBS: برای تمامی گروه های سنی نمونه های وریدی توصیه می شود به غیر از نوزادان که نمونه عمدتا از پاشنه پا گرفته می شود .

GTT:

بیماران حامله : نیازی به ناشتایی ندارند .50 گرم گلوکز به صورت خوراکی مصرف و بعد ا زیک ساعت نمونه خون گرفته می شود و در صورتی که نتیجه بیشتر از 140mg/dl  باشد آزمایش غربالگری دیابت حاملگی مثبت تلقی می گردد و آزمایش اضافه تر

 ( Load,Plasma,Glucose,Post glucose) انجام می شود (100g load و نمونه گیری های ناشتا ، یک ،دو و سه ساعت پس از بلع گلوکز)

بیماران غیر حامله : بعد از یک نمونه گیری ناشتا محلول گلوکز مصرف می شود (75 گرم در بالغین و 1/75g/kg   در اطفال) و دو ساعت بعد نمونه گیری صورت می گیرد .بیمار باید در وضعیت نشسته قرار گیرد و به غیر از آ ب چیزی مصرف نکند .فعالیت فیزیکی باید حداقل باشد و بعضی پیشنهاد می دهند بیمار در حالت خوابیده بماند .استفراغ یا اسهال ممکن است نتایج آزمایش را تغییر دهد.

Growth Hormone ,Serum (GH):

آزمایش سرکوب گلوکز(شک به GH بالا) : بیمار در طول شب ناشتا بوده و در رختخواب برای انجام ازمایش باقی میماند .ابتدا یک نمونه خون گرفته می شود و بعد از بلع محلول حاوی 100 گرم گلوکز نیز نمونه گیری صورت می گیرد. 

شک به فقدان GH

  • ورزش: ورزش شدید به مدت 20 دقیقه و سپس نمونه گیری
  • خواب: بیمار در وقت معمول به رختخواب می رود و یک ساعت پس از شروع خواب عمیق (اثبات با EEG ) نمونه گیری صورت   می گیرد .
  • آرژی نین:تزریق آرژی نین هیدروکلراید داخل وریدی به میزان  0/03mg/kg  (نه بیشتر از 1mg) و نمونه گیری بعد ا زدو تا سه ساعت.
  • ال –دوپا: مصرف خوراکی ال-دوپا به میزان 0/5g/ 1/73m2   همراه با نهار و نمونه گیری بعد از نیم تا دو ساعت .
  • کلونیدین:مصرف کلونیدین به صورت خوراکی به میزان 0/15mg/m2   و نمونه گیری بعد ا ز90 دقیقه .
  • دیازپام: مصرف دیازپام به صورت خوراکی به میزان  0/15mg/m2   و نمونه گیری بعد ا ز60 دقیقه .
  • پنتا گاسترین : تجویز پنتاگاسترین داخل وریدی به میزان 1/5mg/kg/hour  در عرض 75 دقیقه و سپس نمونه گیری.

Hemoglobin ,Plasma : از سوزن درجه -18 که لوله القای تزریق به آن متصل است استفاده کنید .تورنیکه را به آرامی به بالای بازو ببندید .با حداقل ترومای ممکن ورید antecubital  را سوراخ نمایید .به محض دیدن جریان خون تورنیکه را آزاد کنید. ابتدا3ml خون در لوله درب قرمز و سپس 5ml  در لوله درب سبز (هپارین ) جمع آوری نمایید .در ب لوله سبز ر اگذاشته و به آرامی 3 تا5 مرتبه مخلوط نمایید و از آن برای تعیین Hb  پلاسما استفاده کنید .

Kidney Stone Analysis: نمونه باید از خون و بافت پاک و در یک ظرف خشک و تمیز قرار داده شود .در صورت لزوم می توان ادرار را جهت پیدا کردن سنگریزه ها یا سنگ از فیلتر عبور داد .برای تمیز کردن هیچگاه ازپارچه یا دستمال استفاده نکنید چرا که الیاف موجود د رآنها در روش اسپکتروسکوپی مادون قرمز تداخل ایجاد میکند.

Lactic Acid,Blood or Plasma : بیمار مشت خود را گره نکند و در صورت امکان ازتورنیکه استفاده نشود.استفاده از تورنیکه و مشت کردن و باز کردن آن منجر به تولید پتاسیم و لاکتات در عضلات دست می شود.

Lactose Tolerance Test: برای بزرگسالان 50 گرم لاکتوز در 200ml آب با طعم لیمو و برای اطفال 2g/kg  تا نهایتا 50 گرم .بیمار تشویق شود تا د ر مدت انجام آزمایش مقادیر متوسطی (یک تا دو لیوان آب بنوشد ) .بیمار باید خوابیده یا نشسته باقی بماند .نمونه خون را در حالت ناشتا و 15 دقیقه ، 30 دقیقه ، 45 دقیقه ، 60 دقیقه و 90 دقیقه پس از دوز لاکتوز در لوله درب خاکستری (فلوراید ) بگیرید .علایم بیمار به خصوص کرامپ ها، تهوع و اسهال آبکی را یادداشت کنید .

Leukocyte Alkaline Phosphatase: شش عدد گستره (اسمیر)  بر روی لام (اسلاید) از خون نوک سر انگشت تهیه نمایید. لام ها را در هوا خشک کرده   ودر عرض 30 دقیقه به آزمایشگاه خون شناسی ارسال نمایید .

Metanephrines,Plasma: بیمار حداقل 20 دقیقه در حالت خوابیده به پشت استراحت کرده و سپس اقدام به خون گیری شود .خون گرفته شده به لوله حاوی EDTA که از قبل سرد شده منتقل و در عرض 30 دقیقه سانتریفیوژ شود .

Methamphetamine,Morphine,Opiates,Urine: در صورتی که انجام آزمایش جنبه پزشکی قانونی دارد این نمونه گیری با احتیاط و مراقبت های ویژه انجام گیرد.

Methionine Loading Test: بیمار پس از 10 تا 12 ساعت ناشتا بودن ،100mg/kg  ال-متیونین بلع کرده و یک نمونه خون گرفته می شود.نمونه های خون  2و 4و8و12و24 ساعت بعد تکرار می گردند تا سطوح ویتامین های B و اسیدهای آمینه در پلاسما مقایسه گردند .

Mycobacterial Culture,Sputum: در روش های غربالگری جدید دو نمونه ابتدای صبح در دو روز متوالی پیشنهاد میشود. باید به بیمار آموزش داده شود تا دندانهای خود را مسواک کرده و دندان های مصنوعی خود را بردارد و سپس دهان خود را با آب به خوبی بشوید تا احتمال آلودگی نمونه کاهش یابد و بعد عمیقا سرفه نماید .بعد ازگرفتن نمونه باید آن را بررسی کرد تا مطمئن شد که مقدار آن کافی (حداقل 5ml) و موکوس ضخیم (و نه بزاق) باشد .

Neisseria Gonorrhea Culture &Smear:

ترشحات پیشابراه مرد :جمع آوری پیشابراه مرد توسط سواب  داخل پیشابراهی پس ا زحرکت دادن به سمت سوراخ خروجی جهت ظاهر شدن اگزودا صورت می گیرد .

سواب رکتال : نمونه های آنورکتال از کریپتها درست بعد ا زحلقه مقعدی و توسط سواب گرفته می شود .مشاهده مستقیم از طریق آنوسکوپی مفید خواهد بود .بعد ا زداخل شدن سواب آن را چرخانده و30-15 ثانیه خارج نمایید .

کشت پیشابراه یا واژن : در زنانی که انجام کشت اندوسرویکس امکان پذیر نیست اندیکاسیون دارد.

پیشابراه: در زنان با فشار بر دهانه پیشابراه ترشحات نمایان می شود.همچنین می توان ا زسواب داخل پیشابراهی استفاده نمود.

واژن: نمونه از vaginal vaylt  گرفته شود .سواب را 30-15 ثانیه نگه داشته و سپس خارج گردد.

اندوسرویکی/سرویکال : سرویکس را به آرامی بین لبه های اسپکولوم فشار داده تا اگزودای اندوسرویکس نمایان شود .سپس با سواب و حالت چرخش دادن نمونه برداشته شود.

غده بارتولن : اگزدا ا ز مجرای غده بارتولن خارج گردد.آبسه ها نیز باید توسط سرنگ و سوزن آسپیره شود .

نمونه های اوروفارنژیال و لوزه ای : از طریق سواب و ترجیحا با دید مستقیم گرفته می شوند .

Newborn Screen for Phenylketonuria or Galactosemia: خون گیری معمولا در فاصله 72-24 ساعت بعد ا زتولید و از حاشیه کناری پاشنه پای نوزاد به ترتیب زیر انجام می گیرد .پاشنه پا را با یک دستمال یا حوله گرم (40-41C) گرم کنید تا جریان خون در محل افزایش یابد محل فرو کردن لانست (نیشتر) و اطراف آن را با ایزوپروپانول 70% به خوبی پاک کرده و صبر کنید تا توسط جریان هوا کاملا خشک شودبا استفاده از دستکش سترون شده یکبار مصرف و به کمک لانست که طول سوزن آن حداکثر4/2 میلی متر باشد ، ضربه یکنواخت وآرامی به محل خون گیری وارد کنید تا خون به راحتی جریان یابد.قطره اول را با گاز سترون شده تمیز کرده و سپس با فشارهای متناوب و مختصری که به پاشنه وارد می کنید قطره بزرگی شکل میگیرد .کاغذ صافی را به قطره خون نزدیک کرده و آن را به مرکز دایره بچکانید .با یک تکنیک صحیح می توان چهار دایره موجود بر روی کاغذ صافی را پر نمود .توجه کنید سطح دوایر خونی به هیچ وجه با دست ، حتی دستکش لمس نشود .هم چنین مراقب باشید تا درهنگام خون گیری هیچ گونه خراش یا پارگی روی کاغذ به وجود نیاید .کارت خونی را به صورت افقی روی پایه ای مسطح قرار دهید به طوری که خون با جایی تماس پیدا نکند .تقریبا سه ساعت وقت لازم است تا لکه های خون در دمای 15-25C اتاق کاملا خشک شود.

Occult Blood ,Stool (FOBT) :از آنجا که گرفتن مدفوع کار ناخوشایندی است وبعضی بیماران تمایلی به انجام این آزمایش ندارند یا قادر به همکاری نیستند .که باید آنها را اهنمایی نمود .باید مراقب بود تا خون احتمالی ا دراریا قاعدگی موجب آلوده شدن مدفوع نشود .

PH,Blood: برای نمونه وریدی حتی المقدور  از تورنیکه استفاده نشود .اجازه ندهید بیمار مشت خود را  گره وباز کند چرا که موجب تولید لاکتات می شود .نمونه ای  که با سرنگ هپارینه گرفته شده را فاقد حباب کرده و بلافاصله سر آن را  کاملا مسدود نمایید . برای نمونه گیری وریدی پوست منطقه مورد نظر باید به مدت 15-10 دقیقه گرم شده باشد و سوراخ کردن باید به قدری عمقی باشد که جریان آزادخون برقرار شود .

Potassium,Serum or Plasma: در صورت امکان از سوزن های خیلی کوچک استفاده نشود .از استاز و در صورت امکان از تورنیکه اجتناب شود .بیمار مشت خود را گره نکند چرا که باعث افزایش پتاسیم می شود .اگر تورنیکه استفاده می شود نمونه خون را یک تا دو دقیقه بعد از اینکه دست آزاد شد و تورنیکه برداشته شد بگیرید .

Prlactin,Serum:نمونه را در لوله های از قبل سرد شده و بین 8 تا 10 صبح بگیرید .

Protein ,Semiquantitative,Urine:برای به دست آوردن حداکثر غلظت ادرار هنگامی که ردیابی زنجیره سبک ایمونوگلوبولین ( پروتئین بنس جونز) اهمیت دارد و هنگامی که پروتئینوری ارتواستاتیک باید رد شود نمونه اول صبح پیشنهاد می شود .برای سایر بیماری های کلیوی ، ادرار طی روز مطلوب و حتی ترجیح داده می شود .

Renin Plasma Activity (RPA):نمونه را با سرنگی که از قبل سرد شده گرفته و در لوله درب بنفش (  EDTA دار) از قبل سرد شده بریزید .در بلوله را بسته ، مخلوط کرده و بلافاصله روی یخ قرار داده و به آزمایشگاه ارسال نمایید .وضعیت قرار گیری بیمار حین نمونه گیری حتما ثبت گردد.

Schilling Test:بیمار یک دوز ویتامین B12 نشاندار شده با ید رادیواکتیو را بلع نموده و یک تزریق عضلانی B12 را نیز دریافت می کند سپس ادرار بیمار به مدت 24 ساعت جمع آوری می گردد.

Semen Analysis: کیفیت نمونه هایی که در مطب یا آزمایشگاه گرفته می شوند بهتر است .به صورت آلترناتیو می توان نمونه را در منزل توسط masturbationگرفت و در عرض یک ساعت به آزمایشگاه رساند .نمونه گیری در طی مقاربت و با استفاده از یک وسیله جمع آوری منی ممکن است سبب کیفیت بالاتر آن شود ( Silastic condom-type seminal pouch) از کاندوم های معمولی لاتکس به علت تداخل احتمالی با قابلیت حیات اسپرم ها نباید استفاده کرد .از مقاربت وقفه ای                 (interruptus   coitus) هم نباید استفاده شود .بخش ابتدایی انزال معمولا شامل بیشترین اسپرم است .نمونه مایع منی باید کامل گرفته شود.دستورالعمل تهیه نمونه مایع منی در مجموعه راهنمای آماده سازی مراجعان بیان گردیده .

Urinalysis:معمولا یک نمونه voided  مناسب خواهد بود .اگر احتمال می رود نمونه با ترشح (  Discharge ) یا خونریزی واژینال آلوده شده باشد یک نمونه  clean cathمطلوب است .زمان نمونه گیری با مقصود آزمایش فرق می کند .اگر cast  یا توانایی تغلیظ کلیه را بررسی می کنید یا اهداف غربالگری را دارید یک نمونه ابتدای صبح ارجح است .

Uribilinogen,2 Hour Urine:بیمار در ساعت 2 بعدازظهر ادرار خود را دور می ریزد .به بیمار 500ml  آب داده تا یک جا بنوشد .تمامی ادرار را از ساعت 2 تا 4  بعدازظهر جمع کرده و سریع به آزمایشگاه بفرستید .اوروبیلی نوژن به دمای اتاق و نور حساس است .

به بالای صفحه بردن