دستورالعمل نمونه برداری کشت خون
روش نمونه گيري کشت خون
- براي جلوگيري از آودگي هاي ميكروبي ، محل نمونه گيري بايستي با الكل اتيليك 70% و سپس بتادين 1 تا 2% استريل گردد و نهايتاً براي يك تا دو دقيقه خشك گردد .
- بهترينزمان نمونه گيري بلافاصله قبل از تب است .
- در غير اينصورت كشت بايستي پس از شروع تب يا لرز انجام گيرد .
- نمونه گيري و تلقيح به محيط كشت بايستي با يك سر سوزن انجام شده و نياز به تعويض ندارد .
- محيط كشت خون را بلافاصله پس از تلقيح چند بار به شدت تكان داده مي شود. بايد توجه داشت كه هرگز نبايستي پس از نمونه گيري محيط كشت خون در يخچال قرار گيرد.
- نسبت خون كامل به محيط كشت بايستي حدود 1 به 10 باشد .
تفسير نتايج کشت خون
- شيشه ها بايستي روزانه به مدت 7-5 روز جهت احتمال رشد بررسي گردند .
- در مورد بطري هاي هوادهي شده كشت بطري بدون كدورت به شكلsabcalture توصيه شود .
- بهتر است 2تا 3 بار نمونه گيري در فاصله زماني يك ساعت انجام گردد .
- هر گونه از نشانه هاي رسوب فوليكو لار ، كدورت ، هموليز ، انعقاد محيط كشت ، ايجاد پوشه نازك
در سطح، توليد گاز ، دانه هاي سفيد در سطح محيط يا عمق آن نشان دهنده رشد ارگانيسم است .
- در صورت رشد باكتري ، پس از آسپراسيون ، رنگ آميزي و پاساژ روي محيط هاي مناسب انجام مي گيرد
براي باسيل هاي گرم و منفي:
محيط هاي IMVIC , TSI , EMB اوره ، لايزين DNase واكسيداز و OF و … در صورت لزوم استفاده مي شود
براي استاف:
كاتالاز , DNase , نئوبيوسين و باسيتراسين
براي استرپتوكوك ها و انتروكوك ها:
كاتالاز ، اپتوچين ، باسيتراسين – PYR ، بايل اسكولين ، CAMP
- در صورت ديدن استاف يا باسيل گرم منفي مستقيماً از محيط كشت خون مي توان در محيط مولرهيينتون تلقيح كرد
- آلودگي در 5-3 درصد مواد رخ مي دهد . پروپيوني باكتريوم ـ استاف اپيدر ميدس ـ ديفتروئيدها ـ آسينتوباكتر يا باسيلوس ، شايعترين ارگانيسم هاي آلوده كننده مي باشند.
- رشد زودتر از 48 ساعت و عدم رشد ارگانيسم در تمام بطري ها هر دو احتمال آلودگي رامطرح مي كند.
- تمام نتايج كشت خون در اسرع وقت بايستي علاوه برگزارش كتبي به شكل تلفني نيز گزارش گردد.
کشت خون چیست؟
آزمایش کشت خون آزمایشی است که عفونت خون را مورد بررسی قرار می دهد. در حالت طبیعی خون عاری از هرگونه باکتری و یا قارچ است. کشت خون می تواند نشان دهد که چه نوع باکتری و یا قارچی در خون وجود دارد.
– عفونت باکتریایی در خون، باکتریمی نامیده می شود و بسیار اهمیت دارد، چون خون در سر تا سر بدن پخش است.
– عفونت خون اغلب همراه با سایر عفونت های جدی اتفاق می افتد، مثل آن هایی که ریه، کلیه ها، روده، کیسه صفرا و قلب را تحت تاثیر قرار می دهند.
– عفونت خون ممکن است زمانی که سیستم ایمنی ضعیف می شود، اتفاق بیفتد.
– ممکن است در بالغین و یا نوزاد اتفاق بیفتد و بیماری هایی مثل سرطان ،HIV و یا مصرف کورتیکواستروئیدها و انجام شیمی درمانی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند، نیز می توانند باعث ایجاد باکتریمی شوند.
– برای انجام آزمایش تعیین عفونت خون، مقداری خون در یک ظرف که ماده مخصوصی برای رشد باکتری ها و قارچ ها در آن قرار دارد، جمع آوری می شود.
– نوع باکتری و قارچی که در این محیط کشت رشد می کند، با انجام آزمایشات شیمیایی و بررسی زیر میکروسکوپ تشخیص داده می شود.
– معمولا ۲ تا ۳ نمونه خون از ورید های مختلف گرفته می شود تا تمام باکتری و یا قارچی ها بررسی شوند. اگر باکتری و یا قارچی در محیط کشت رشد نکرد، نتیجه آزمایش کشت خون منفی است.
– کشت خون اغلب زمانی انجام می شود که بیمار تب داشته باشد، چون زمانی است که باکتری و یا قارچ در بدن گسترش پیدا کرده است.
نحوه انجام آزمایش کشت خون
1- بستن یک نوار کشسان (گارو) بالای بازو که جریان خون را متوقف می کند . این کار رگ زیر نوار را بزرگ تر می کند، در نتیجه سوزن در رگ راحت تر فرو می رود.
2- تمیز کردن محل فرو رفتن سوزن
3- فرو بردن سوزن در داخل رگ. ممکن است بیش از یک بار سوزن زدن لازم باشد.
4- وصل کردن لوله به سوزن تا از خون پر شود.
5- باز کردن نوار از بازو، وقتی که خون کافی جمع آوری شده باشد.
6- قرار دادن باند یا پنبه در محل سوزن بعد از در آوردن سوزن
7- فشار دادن جای سوزن و بانداژ کردن محل
نمونه خون از دو یا سه قسمت مختلف از بدن جمع آوری می شود. و یا اینکه ممکن است در دو زمان مختلف نمونه برداری انجام شود.
بعضی از افراد ممکن است به دلایل مختلف مثل شیمی درمانی کاتتر مدت طولانی در وریدشان باشد، برای این افراد نمونه خون از کاتتر گرفته می شود.